خاموشی دومین کوره کارگاه سفال دنیا/ وعده بیمه هنرمندان زن بلوچ م

خاموشی دومین کوره کارگاه سفال دنیا/ وعده بیمه هنرمندان زن بلوچ محقق نشد

مهر نیوز: هنر سفالگری در منطقه کلپورگان استان سیستان و بلوچستان تنها در دست زنان بلوچ است، آنها از چرخ سفالگری استفاده نمی کنند بلکه دستان آنهاست که چراغ تنها موزه زنده سفالها را تا کنون روشن نگه داشته است. به گزارش خبرنگار مهر، در روستای کلپورگان شهرستان سراوان و روستای کوهکم سرباز از توابع ایرانشهر زنان بلوچ به صورت کاملا فعال و در روستاهای اولنچکان، ‌گلک و شادی گور از توابع شهرستان نیکشهر به صورت نیمه فعال سفال می سازند.

سفال‌های تولید شده در منطقه‌ بلوچستان به رنگ قرمز جغکی (گیاهی محلی که از ریشه آن برای رنگ کردن کشک و یا خاج‌های پشم استفاده می کنند) است.

سفال سازی در این روستای کلپورگان استان سیستان و بلوچستان سابقه ای طولانی دارد و نمونه‌هایی از سفالهای قدیمی که مربوط به دوران مادها و قبل از آن می‌شود، در نواحی معبد غلامان سیستان پیدا شده است. همچنین نمونه ای از سفال‌هایی که در روستای دامن شهرستان ایرانشهر کشف شده و طبق نظر کارشناسان فن مربوط به دو هزار سال قبل از میلاد است در موزه‌ها نگهداری می‌شود.

برخی باورها بر این است که چون هنر سفال سازی نیازمند زمان طولانی و سکونت و اقامت دائمی است احتمالا زنان بیشتر سازندگان سفالها بوده اند. چون در روزگار کهن زنان برای نگهداری از فرزندان و تهیه غذا مجبور به ماندن در یک محل اقامت دائم بودند و مردان بیشتر برای شکار به بیرون از منزل می رفتند. امروزه نیز زنان بیشتر از مردان در منطقه کلپورگان سفالگرری می کنند.

نکته مهم و جالب در هنر سفالگری زنان این روستا در این است که آنها هرگز از چرخ سفالگری استفاده نکرده‌اند بلکه تمام مراحل فشاردهی، شکل دهی و قوس دهی دست ساز است. جالبتر اینکه تجربه ثابت کرده همیشه دسته سفال زودتر از بقیه قسمتهای آن می شکند اما در سفالهای کلپورگان شکستن این بخش از سفال دیرتر رخ می دهد.

زنان بلوچ از سفال کاسه، کوزه، جام، قدح، پارچ، لیوان و ... می سازند. اما وجود مشکلات بسیار هنرمندان این رشته را برای ادامه کار دلسرد می کند.

راضیه دلواری یکی از زنان سفالگر بلوچ به خبرنگار مهر گفت: کوره کارگاههای سفال سازی این روستا در حال خاموش شدن است چون زنانی که سالهاست لطافت دستانشان را به گل و خاک سپرده اند دیگر توان ادامه کار را ندارند و فرزندانشان نیز چون می بینند که مادرانشان بعد از سالها کار بیمه نیستند و فروش سفالها دردی از زندگی شان را دوا نمی کند، به ادامه راه آنها علاقه ای نشان نمی دهند.

وی ادامه داد: قبلا کارشناسان صنایع دستی به این منطقه آمدند و به ما گفتند که کوره‌های سفال‌پزی شما دومین کارگاه سفال دنیا و تنها موزه زنده سفال است اما حتی هیچ کدام از ما بیمه هم نیستیم که حداقل به همین نکته دلخوش کنیم و راهمان را ادامه بدهیم.